الفبای پیشنهادی

درست بنویسیم تا درست بخوانیم
رسم‌الخط لاتین به شیوه‌ی ایرانی

بر اساس همان ضرورت‌هایی که سبک نوشتاری زبان‌های عهد باستان دوام نیاورده و منقضی تاریخ شدند. نوشتارهای زبانی بعدی نیز پس از یک سلسله تغییرات تکمیلی، دهه‌هاست که از حیز انتفاع ساقط گردیده‌اند.
برای نمونه خط میخی علیرغم بعضی اصلاح و تغییرات نتوانست دوام بیاورد و رسم‌الخط جدیدی که ما آن را الفبای فارسی و عرب‌ها آن را الفبای عربی می‌نامند، مورد استفاده قرار گرفت. این رسم‌الخط نیز از ابتدای پیدایش تغییرات بسیاری به خود دیده و دهه‌هاست که دیگر کارایی خود را از دست داده است.
اولین کسی که طرح تغییر خط کنونی به لاتین را اعلان کرد، میرزا فتحعلی آخوندزاده در عصر انقلاب مشروطه بود که به لحاظ عقاید تندروانه سیاسی بناچار جلای وطن نمود و در ترکیه سکنی گزید. در آن دیار از طریق فردی پاشا نام که با آتاتورک مراودات نزدیکی داشت، این طرح را به اطلاع وی رساند و اینک بیش از یک سده است که شهروندان این کشور، گویش بومی خود را با حروف لاتین می‌نویسند و با وجودی که اکثریت مردمان این کشور مسلمانان معتقدی هستند، حاضر نشدند از حروف الفبای پیشین که رسم‌الخط نگارشی در کتاب قرآن نیز هست، استفاده کنند.
شیوه‌ی نوشتاری رایج در زبان فارسی این قابلیت را دارا نیست که بتواند اصوات را به طرزی لاینفک درون حروف جای دهد و این موضوع درست خواندن را منوط به اتلاف وقت زیاد و ممارست بسیار می‌دارد.

نوشتار پیشنهادی با استفاده از حروف و اصوات مورد استفاده در الفبای لاتین؛

حروف صدادار:

a اَ-عَ
e اِ-عِ
o اُ-عُ
u آ-عا
w او-عو
i ای-عی

حروف بی‌صدا:

ب b
پ p
t ت-ط
ث-س-ص s
ج-ژ j
چ c
ح-ه h
خ x
د d
ذ-ز-ض-ظ z
ر r
ش ś
غ-ق q
ف f
ک k
گ g
ل l
م m
ن n
و v
ی y

در همه‌ی کلمات خاص و عام از حروف کوچک لاتین استفاده می‌شود.
از کاربرد علامت‌هایی چون تنوین ً یا تشدید ّ و از نوشتن حرف h در پایان کلمات پرهیز می‌شود.

man to w mu śomu iśun
ایشان شما ما او تو من

in un wn inju unju
آنجا اینجا اون آن این
بعضی کلمات آسان برای نمونه:
ub آب
ulam عالم
ulem عالم
abad ابد
ubud آباد

alam علم
elm علم
ajab عجب
ojb عجب

qanu غنا
qenu غنا

fot فوت
fwt فوت

bad بد
bud باد

pas پس
pus پاس

jad جد
jed جد

halul حلال
hallul حلال
heram هرم
horm هرم

koloft کلفت
kolfat کلفت
keśti کشتی
kośti کشتی

gerd گرد
gord گرد
gol گل
gel گل
garm گرم
garam گرم

mahram محرم
moharam محرم
mafsal مفصل
mofasal مفصل
maqar مقر
moqer مقر
maśk مشک
mośk مشک
melk ملک
molk ملک
malek ملک
malak ملک

to تو
tw توو

tabaq طَبَق
tebq طِبق

sar سر
ser سر
sam سم
som سم
sum سام

saf صف
suf صاف
safar صفر
sefr صفر

śokr شکر
śekar شکر
śeś شش
śoś شش
kam کم
kum کام

mard مرد
mord مرد
majuz مجاز
mojuz مجاز
mehr مهر
mohr مهر
naql نقل
noql نقل
nafas نفس
nafs نفس

qadar قدر
qadr قدر
qovat قوت
qwt قوت
karam کرم
kerm کرم
kerem کرم
amul اعمال
emul اعمال
babr ببر
bebor ببر
par پر
por پر
tark ترک
tarak ترک
tork ترک

tan تن
ton تن
tong تنگ
tang تنگ

jerm جرم
jorm جرم

cek چک
cak چک

xord خرد
xerad خرد
xalq خلق
xolq خلق

dar در
dorr در

dam دم
dom دم
dah ده
deh ده

raz رز
roz رز

vard ورد
verd ورد

zade(h) زده
zude(h) زاده

این پیشنهاد به صورت مفصل و تایپ شده در ۸ صفحه A4 در سال‌های قبل از ۱۳۸۰ تهیه شده بود و جزو مدارکی‌ست که توسط امنیت سپاه در محل سکونت‌م ضبط و توقیف شدند و هم‌اکنون در پرونده مربوط منعکس است.

 
 

باز نشر مطالب با/بی ذکر منبع آزاد است.

 
keyboard_arrow_up